Pariski Le Monde postavlja pitanje da li su sami principi demokratije poljuljani veštačkom inteligencijom i njenom upotrebom u političkim kampanjama.
Da li je upotreba algoritama za učenje i big date u svrhe političkog marketinga ozbiljna pretnja našem demokratskom modelu društva?
“Carte blanche”. Blanko karta, ili: budite slobodni da učinite ono što želite. Demokratija je model političkog upravljanja usvojen u većini zemalja sveta, barem zvanično. Modaliteti njenog funkcionisanja su poznati a njeni nedostaci predvidljivi. Pokušaji da se utiče na javno mnjenje jesu suštinski prirođeni demokratiji i tokom dvadesetog veka sprovođeni su kroz masovne medije (novine, radio i televizija).
Napadi na ovaj društveno-politički model danas su pojačani bihevioralnim poznavanjem profila ponašanja. Ovi napadi poprimaju različite forme, mada svi oni imaju za cilj uticaj i manipulaciju mišljenjem pojedinca, jer su upravo pojedinci u srcu demokratskog modela.
U tu je svrhu sprovedeno nekoliko naučnih studija kako bi se identifikovale osobe čije mišljenje ima uticaja na javno mnjenje (influenseri) kao i mehanizmi uticanja na društvenim mrežama a u svrhu digitalnog marketinga. Oni koji su identifikovani kao influenseri koriste se kao releji za ubrzavanje propagiranja mišljenja. Osim što utiču na tehnike putem društvenih mreža, digitalne marketinške kampanje koriste se za personalizaciju usluga sa profilisanjem digitalnih tragova.
Pokretačka sila iza ovakvog razvoja i sleda događaja je upotreba algoritama za učenje i obrada velike količine podataka (big data). Međutim, od komercijalnog marketinga do političke propagande je tek samo jedan korak: onaj ko zna kako da utiče na mišljenje da bi pokrenuo prodaju, može usmeravati javno mnjenje u smislu uticanja na tok izborne kampanje.
Kako znamo da li je glasanje, krajnji demokratski izraz, zasnovano na dubokom individualnom ubeđenju ili određenom pravovremenom, namenskom uticaju koji je rezultat političke marketinške kampanje ili talasa lažnih informacija (“fake news”) koje dovode ljude u zabludu.
Takvo stanje stvari predstavlja ozbiljnu pretnju našem demokratskom modelu. Kako da znamo da li je slobodna volja očuvana ili je uzurpirana veštačkom inteligencijom u sprezi sa političkim marketingom i lažnim vestima? Zar demokratski model ne pretpostavlja da se ljudi izražavaju po sopstvenoj svesti i savesti? Da li bi bilo moguće da tehnologije sposobne da utiču na mišljenje ne ugroze onu suštinsku i temeljnu ideju na kojoj demokratija počiva, a to je individualni princip “jednog čoveka, jednog glasa”?
I, ukoliko se ovi osnovni principi dovedu u pitanje, šta nam preostaje od demokratskog modela?
(Nozha Boujemaa rukovodi odeljenjem za nauku i inovacije u Median Technologies, kompaniji koja se bavi razvojem medicinskog softvera i aplikacija)